جواب کارگاه متن پژوهی درس ششم پرورده عشق صفحه 54 و 55 فارسی یازدهم

جواب کارگاه متن پژوهی قلمرو فکری زبانی ادبی صفحه ۵۴ و ۵۵ کتاب ادبیات فارسی پایه یازدهم جواب کارگاه متن پژوهی درس ششم پرورده عشق از سایت نکس لود دریافت کنید.

قمرو زبانی : 1) معنای واژه های مشخّص شده را بنویسید.
«جهد» بر توست و بر خدا «توفیق» زانکه توفیق و جهد هست رفیق سنایی
«خنیده» به گیتی به مهر و وفا ز اهریمنی دور و دور از جفا فردوسی
2) سال گذشته خواندیم که در شیوۀ بلاغی، جای اجزای کلام در جمله، تغییر می کند، امّا در متن آموزشی، مطابق با شیوۀ عادی و نوشتارِ معیار، نهاد در آغاز جمله و فعل در پایان آن قرار می گیرد.
اکنون اجزای بیت زیر را مطابق زبان معیار مرتبّ کنید.
گفتند به اتّفاق یک سر کز کعبه گشاده گردد این در
3) در بیت های زیر، نقش « ـَ م » را بررسی کنید.
الف) دریاب که مبتلای عشقم آزاد کن از بلای عشقم
ب) پروردۀ عشق شد سرشتم جز عشق مباد سرنوشتم.

جواب قلمرو زبانی : ا) جهد : تلاش و کوشش، در اینجا منظور کار است. توفیق: کمک و مدد رسانی
خنیده : طنین انداز
2) یک سر به اتفاق گفتند این در کز کعبه، گشاده گردد.
معنی: همگی با هم نظر دادند که مشکل مجنون و بیماری عشق او با توسل به کعبه برطرف می شود
3) در «عشقم» در مصراع اول، مخفف فعل هستم و در مصراع دوم، مفعول
در واژه های «سرشتم» و «سرنوشتم» : مضاف الیه.

قلمرو ادبی : 1) شاعران، در سرودن منظومه های داستانی، غالبا از قالب «مثنوی» بهره می گیرند؛ مهم ترین دلیل آن را بنویسید.
2) هر یک از بیت های زیر را از نظر كاربرد آرایه های ادبی بررسی كنید.
چون رایت عشق آن جهان گیر شد چون مه لیلی آسمان گیر
برداشته دل ز كار او، بخت درماند پدر به كار او سخت
3) در بیت زیر، شاعر، چگونه از تشبیه برای خلق کنایه بهره گرفته است؟
آمد سوی كعبه، سینه پرجوش چون كعبه نهاد حلقه در گوش.

جواب قلمرو ادبی : 1) مثنوی به معني دو تايی است زيرا در هر بيت دو قافيه مستقل آمده است يعنی هر دو مصراع قافيه دارد و با بيت بعد فرق دارد.
از آنجا که مثنوی به لحاظ قافيه محدوديت ساير قالب ها را ندارد غالبا از این قالب در منظومه های داستانی طولانی استفاده می شود.
2) * بیت اول:
جهان گیر، آسمان گیر ، قافیه
رایت عشق : اضافه تشبیهی
بیت تشبیه (وجه شبه : آسمان گیر شدن)
آسمان گیر شدن رایت : کنایه از برافراشته شدن رایت
مه : استعاره از چهره ی زیبای لیلی
مه و آسمان : مراعات النظیر
** بیت دوم:
بخت و سخت : قافیه
دل برداشتن بخت : استعاره مکنیه و تشخیص
مصراع اول کنایه از خوشبخت نبودن
بخت و سخت : جناس ناهمسان
تکرار واژه های او ، کار
واج آرایی « ر »
دل برداشتن معادل دل کندن است
3) مصراع دوم تشبیه دارد (مجنون از نظر حلقه به گوش بودن به کعبه تشبیه شده است. وجه شبه : حلقه بر گوش)
سینه پرجوش بودن: کنایه از ناراحتی فراوان، اضطراب برای حل مشکل
حلقه در گوش بودن: کنایه از اطاعت کردن، مطیع بودن.

قلمرو فکری : 1) معنی و مفهوم بیت زیر را به نثر روان بنویسید.
حاجت گهِ جملۀ جهان اوست محراب زمین و آسمان اوست
2) در بیت های هفدهم و بیستم، كدام ویژگی های «مجنون» بارز است؟
3) بر مبنای درس و با توجّه به بیت های زیر، تحلیلی از سیر فکری پدر مجنون ارائه دهید.
عشق بازی، کار بیکاران بُوَد عاقلش با کار بیکاران چه کار؟
نعمت الله ولی
از سر تعمیر دل بگذر که معماران عشق روز اوّل، رنگ این ویرانه، ویران ریختند
بیدل
4) مفهوم بیت زیر را با نگرشِ خویشانِ مجنون و چاره سازی آنها مقایسه کنید.
یک بار هم ای عشقِ من از عقل میندیش بگذار که دل حل بکند مسئله ها را
محمّدعلی بهمنی.

جواب قلمرو فکری : 1) برآورنده نیاز همه محتاجان کعبه است و قبله گاه همه موجودات
2) بیت 17 : عشق ذاتی است / وفاداری در عشق
بیت 20 : پایداری در عشق / عاشق ، سرمست از عشق است و افزونی عشق را می خواهد
3) ظاهرا ابتدا پدر مجنون عشق را باور نداشته و بیهوده می دانسته اما با دین، راز و نیاز مجنون به عشق باور پیدا کرده است.
4) درمان درد عاشق با عشق است نه چاره جویی.