جواب کارگاه متن پژوهی درس چهاردهم طوطی و بقال صفحه 115 و 116 فارسی دهم

جواب کارگاه متن پژوهی صفحه ۱۱۵ و ۱۱۶ کتاب ادبیات فارسی پایه دهم جواب کارگاه متن پژوهی درس چهاردهم طوطی و بقال از سایت نکس لود دریافت کنید.

قلمرو زبانی : 1) معادل معنایی واژگان زیر را از متن درس بیابید.
ابر (………………….)
آسوده (………………….)
چیره دست (………………….)
مردان کامل (………………….)
2) درباره کاربرد کلمه «را» در بیت زیر توضیح دهید.
هدیه ها می داد هر درویش را تا بیابد نطق مرغ خویش را
3) درباره تحول معنایی کلمه «سوداگران» توضیح دهید.
4) پسوند «وش» در کلمه «خواجه وش» به چه معناست؟ دو واژه دیگر که این پسوند را دارا باشند، بنویسید.

قلمرو ادبی : 1) کنایه ها را در بیت هشتم بیابید و مفهوم آنها را بنویسید.
2) موثرترین شیوهای که مولوی در«مثنوی معنوی» از آن بهره می گیرد، « تمثیل» است. تمثیل به معنای «تشبیه کردن » و «مثل آوردن » است و در اصطلاح ادبی، آن است که شاعر یا نویسنده برای تایید و تاکید بر سخن خویش، حکایت، داستان یا نمونه و مثالی را بیان کند
تا مفاهیم ذهنی خود را آسانتر به خواننده انتقال دهد.
اکنون ارتباط محتوای این درس را با تمثیل به کار گرفته شده، توضیح دهید.
3) در بیت ششم درس، کلمات «چرب» و «ضرب» در یک حرف اختلاف دارند و آرایه «جناس ناهمسان» (ناقص) را دربردارند. کلماتی نظیر «روان» (روح) و روان (جاری) که جز معنی، هیچگونه تفاوتی از دید آوایی و نوشتاری با هم ندارند، «جناس همسان» (تام)
«گلاب است گویی به جویش روان همی شاد گردد به بویش روان »
جویش و بویش : جناس ناهمسان
روان و روان : جناس همسان
از متن درس، نمونه هایی برای انواع جناس بیابید.

قلمرو فکری : 1) بیت زیر، بر چه مفهومی تاکید دارد؟
هر دو نی خوردند از یک آبخور این یکی خالی و آن پر از شکر
2) مولوی در بیت زیر، آدمی را از چه چیزی برحذر می دارد؟
چون بسی ابلیس آدم روی هست پس به هر دستی نشاید داد دست
3) استنباط خود را از شعر زیر بنویسید و آن را با داستان «طوطی و بقال» بسنجید.
معرفت زین جا تفاوت یافته است این یکی محراب و آن بت یافته است
چون بتابد آفتاب معرفت از سپهر این ره عالی صفت
هر یکی بینا شود بر قدر خویش بازیابد در حقیقت صدر خویش
عطار

جواب بچه ها در نظرات پایین سایت

مهدی : قلمرو زبانی : 1) ابر: میغ.
آسوده: فارغ.
چیره دست: حاذق.
مردان کامل: ابدال.
2) «را» در مصراع نخست به معنی «به» و حرف اضافه است.، به درویشان هدیه داد.
«را» در مصراع دوم نشانه مفعول است.، تا نطق مرغ خویش را بیابد.
3) در گذشته سوداگران به معنی «تاجر و بازرگان و دادوستد کننده» به کار برده می شد. اما امروز بار معنایی منفی یافته است و به «خرید و فروش کنندگان مواد مخدر و سودجویان اقتصادی و .» اطلاق میشود، مانند سوداگران مرگ.
4) «وش» به معنای شباهت است و خواجه وش، یعنی مانند خواجه. مثال های دیگر: مهوش، پری وش.

قلمرو ادبی : 1) ریش کندن: کنایه از بیهوده پریشانی و نگرانی و آشفتگی از خود نشان می داد.
آفتاب نعمتم رفت زیر میغ: کنایه از روزی و قست و روشنایی از زندگی من رفت، چیز ارزشمندی را که داشتم از دست دادم.
2) آن چه از نگاه اول به طور شاخص و برجسته از این داستان به چشم میخورد این است که نباید قیاس کرد و دو چیز، گرچه به ظاهر یکسان هستند، ولی در ماهیت متفاوتند.نکته دیگر این که در این داستان هدف مولانا، نشان دادن زیان ها و نادرستی های داوری های سطحی و غیر منطقی و هم چنین پرهیز از شتاب و اشتباه در قضاوت هنگام مشاهده تشابه ظاهری دو پدیده است.
3) آب و ناب – هر دو گون آهو گیاه خوردند و آب/ زین یکی سرگین شود و زان مشک ناب:جناس ناقص.
شیر و شیر- کار پاکان را قیاص از خود مکن/ گر چه باشد در نبشتن شیر و شیر: جناس تام(همسان).

قلمرو فکری : 1) شباهت های ظاهری پدیده ها دلیل بر ارزش یکسان آن ها نیست. یا به تفاوت استعداد درونی پدیده ها اشاره می کند که هر پدیده ای به علت استعداد درونی خود با پدیده مشابه خود متفاوت است. هر چند منبع و تغذیه آن ها از یک جا باشد، نباید با یکدیگر مقایسه شود.
2) آدمی را از مدعیان دروغین و شیطان صفت که ظاهرشان شبیه اولیای حق است ولی باطنشان آلوده و ناپاک است ، دور و بر حذر میدارد. یا انسان را با همنشینی با انسان های شیطان صفت و دارای ظاهری انسانی بر حذر دارد.
3) در این سه بیت عطار میگوید: شناخت و درک توان انسان ها متفات دارد و برای شناخت پدیده ها به ظاهر آن ها نباید بسنده کرد بلکه باید به شناخت و معرفت باطنی و واقعی دست یافت.

نویسنده :‌قلمرو فکری :1) بیت 1) اینکه ظاهر یکسان باشد و از یک جا آب بخورند دلیل بر یکی بودن باطن آنها نیست.
بیت 2و3 )دستی که بر اثر بیماری رعشه می لرزد با دستی که تو با اراده ی خودت می لرزانی فرق دارد . هر دو لرزش به اراده ی خداوند شکل می گیرد اما نوع لرزش ها با یکدیگر قابل مقایسه نیستند.
قلمرو فکری :2)الف )مقصود از ابدال مردان کامل و اولیای حق هستند.
ب)از نظر شاعر علت گمراهی به خاطر سطحی نگری و سنجش و قاس نادرستی است که مردم جهان گرفتار آن شده اند یعنی نباید بدون درک و آگاهی و نباید بر اساس ظاهر دو چیز را با هم مقایسه کنیم و قضاوت های شتاب زده بکنیم.
قلمرو فکری :3)از دوستی با انسانهای شیطان صفت بر حذر باش و با هر کس دوست نشو..