جواب کارگاه متن پژوهی درس ششم مهر و وفا صفحه 48 و 49 فارسی دهم

جواب کارگاه متن پژوهی قلمرو زبانی ادبی فکری صفحه ۴۸ و ۴۹ کتاب ادبیات فارسی پایه دهم جواب کارگاه متن پژوهی درس ششم مهر و وفا از سایت نکس لود دریافت کنید.

متن قلمرو زبانی : 1) معنای واژه های مشخص شده را با کاربرد آنها در متن درس مقایسه کنید.
الف) ارباب حاجتیم و زبان سؤال نیست در «حضرت » کریم تمنا چه حاجت است
حافظ
ب) تعلیم ز اره گیر در امر « معاش » نیمی سوی خود می کش و نیمی می پاش
ابوسعیدابوالخیر
2) ضمیر پیوسته غالبا در متن ادبی، در یکی از دو جایگاه زیر قرار می گیرد:
الف) به فعل متّصل می شود؛ در این صورت، «مفعول» یا «متمّم» است.
ب) به واژه هایی به جز فعل وصل می شود؛ در این صورت، «مضافٌ الیه» است.
گاه ضمیر، برخلاف موارد «الف» و «ب» در جایگاه اصلی خود قرار نمی گیرد و در جای دیگر می نشیند؛ به این شیوۀ کاربرد ضمیر، «جهش » یا «جابه جایی ضمیر» می گویند؛ مانندِ کاربرد ضمیر پیوستۀ «َت» در مصراع اوّل سرودۀ زیر:
ای بی نشان محض،ن شانا ز که جویمت؟ گم گشت در تو هردو جهانا ز که جویمت؟
عطّار
در شعر این درس، نمونه ای از «جهش ضمیر» را مشخّص کنید.

جواب قلمرو زبانی : 1) الف) در هر دو بیت حضرت به معنای در محضر یا در حضور (در پیشگاه) است.
ب) معاش در هر دو بیت به معنای زندگی کردن است
2) گفتم که بوی زلفت گمراه عالمم کرد گفتا اگر بدانی هم اوت رهبر آید.

متن قلمرو ادبی : 1) در متن درس، دو نمونه «مجاز» بیابید و مفهوم آنها را بنویسید.
2) در ادبیات فارسی، شاعران یا نویسندگان، واژۀ «صبا» را در کدام مفهوم نمادین به کار می برند؟
3) هرگاه، در عبارت یا بیتی، یک کلمه ای به چند معنا به کار رود، آرایۀ « ایهام » پدید می آید. ایهام، از ریشة « وَهم » و به معنای « به تردید و گمان افکندن » است؛ همان طور که در مصراع «چون بوی تو دارد جان، جان را هله بنوازم » کلمۀ « بوی » در دو معنای مختلفِ « رایحه » و « آرزو » به کار رفته است.
بیت زیر را از نظر کاربرد آرایۀ «ایهام » بررسی کنید.
گفتم که بوی زلفت گمراه عالمم کرد گفتا اگر بدانی هم اوت رهبر آید
حافظ.

جواب قلمرو ادبی : 1) 1- دلا معاش چنان کن که گر بلغزد پای فرشته‌ات به دو دست دعا نگه دارد
دل مجاز از وجود
2- سر و زر و دل و جانم فدای آن یاری که حق صحبت مهر و وفا نگه دارد
سر مجاز از جان
2) پیام رسان بین عاشق و معشوق
3) بو ایهام دارد و دارای دو معنای زیر است :
1- امید و آرزو
2- رایحه.

متن قلمرو فکری : 1) با توجّه به متن درس، حافظ، شرط وفاداری معشوق را در چه می داند؟
2) بیت زیر، با کدام قسمت از سرودۀ حافظ، ارتباط مفهومی دارد؟
تا نگردی آشنا زین پرده رمزی نشنوی گوش نامحرم نباشد جای پیغام سروش
حافظ
3) از کدام بیت درس، می توان مفهوم آیۀ شریفۀ «وَ مَن یَتَوَکَّل عَلیَ الله فَهُوَ حَسبُهُ. » را دریافت؟

جواب قلمرو فکری : 1) سر رشته محبت را نگهدار تا اون نیز همین کار را بکند.
2) حدیث دوست نگویم مگر به حضرت دوست که آشنا سخن آشنا نگه دارد
3) هر آن که جانب اهل خدا نگه دارد خداش در همه حال از بلا نگه دارد
چو گفتمش که دلم را نگاه دار چه گفت ز دست بنده چه خیزد خدا نگه دارد.